ساخت کرم آنتی باکتریال طبیعی

یازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری باثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده های جالب، علاوه بر قدر دانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: ساخت کرم آنتی باکتریال طبیعی
نام ارائه دهنده/دهندگان: فاطمه فلاح، فاطمه کاشانیان، شقایق خسرو آبادی، ریحانه یافتیان
زمینه و نوع پروژه: شیمی
درجه سختی: متوسط
نام مدرسه: پژوهشسرای خوارزمی

چکیده

در این پژوهش هدف دانش آموزان تولید کرمی با خاصیت آنتی باکتریال بود که علاوه بر درمان بسیاری از عفونت های سطحی پوست بتوان از این کرم در محیط های عفونی مثل بیمارستان ها که افرادی نظیر پرستاران در معرض انواع عفونت ها هستند بدون عوارض جانبی بر روی سطح پوست استفاده کنند.

مقدمه

محصولات آنتی باکتریال مواد ضدمیکروبی می بـاشنـد که به منظور کاهش احتمال عفونت، کـشتن و یا بازداری از رشد عوامل بیماری زا بـــر روی سطح پوست و یا بافت زنده اعمال می شـوند. آنتی باکتریال های صنعتی گاهی عوارض فراوانی را در درمان عفونت به دنبال دارند. ولی استفاده از آنتی بیوتیک های طبیعی (گیاهی) چنین عوارضی ایجاد نخواهد کرد به علاوه باکتری های مفید را از بین نخواهد برد.

دانش آموزان در این پروژه در پی آن بودند که از گیاهانی نظیر مرزنگوش که دارای ماده آنتی باکتریالی به نام کارواکرول می باشد و برگ زیتون ماده موثره را جداسازی کرده و پس از نتیجه بر روی تست آنتی بیوگرام در ساخت کرم آنتی باکتریال آن ها را به کار ببرند.

عفونت های اولیه در پوست سالم رخ می دهند و اغلب مسبب آنان استافیلوکوک اورئوس یا استرپتوکوک گروه A است.

 عفونت های ثانویه معمولا در نتیجه وجود عامل مستعد کننده اتفاق می افتند و ممکن است عفونت ساده یا پیچیده ایجاد کنند. براساس تقسیم بندی سازمان غذا و داروی آمریکا، عفونت های پیچیده بافت نرم شامل درگیری پوست غیرطبیعی یا زخم است. این عفونت در بیماران با دستگاه ایمنی سرکوب شده مشاهده می شوند یا شامل عفونت هایی است که نیاز به مداخلات جراحی دارند.

بر اساس آمارهای موجود، استرپتوکوکوس و استافیلوکوک اورئوس، شایع ترین میکروارگانیسم های دخیل در بیشتر موارد عفونت های باکتریال پوست و بافت نرم هستند. معاینه بالینی دقیق برای تشخیص شدت عفونت ضروری است.

علایم موضعی عفونت جدی پوست و بافت نرم عبارتند از: تاول، خونریزی از ضایعات، بیحسی یا درد. درد شدید ناهماهنگ با یافتههای فیزیکی، حساسیت در لمس، بیحسی و گزگز اطراف ناحیه زخم، افت فشارخون، تاکیکاردی، هیپوترمی یا تب و علایم روانی، نشان دهنده درگیری به مراتب شدیدتری هستند.

مواد آنتی باکتریال گیاهی بدون آسیب رساندن به باکتری های فلورنرمال پوست باکتری های مضر را از بین برده یا از رشد آن ها جلوگیری می کنند. نانوفلزات برای بدن بی ضرر نیستند و این ذرات نانو نظیر نانو نقره با عبور از لایه ها شاخی پوست خصوصا در محل زخم ها بعضی از ترکیبات خونی را تغییر می دهند و سلامتی انسان ها را به مخاطره می اندازند.

از آن جا که هر نوع از آنتی بیوتیک ها روی طیف خاصی از باکتری ها اثرگذار هستند دانش آموزان تصمیم گرفتند در ساخت کرم خود از آنتی بیوتیک های گیاهی که بر روی باکتری های عامل عفونت های شایع پوستی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس واسترپتوکوک گروه A بتاهمولیتیک کار کنند که کرم تولید شده بر روی عفونت های ناشی از این دو گونه از باکتری ها موثر خواهد بود.
دانش آموزان در این مرحله یک ظرف شیشه ای مقاوم به حرارت را روی بخار یک کتری آب در حال جوش قرار داده و مقداری مورد نظر موم و لانولین را  نزدیک 15 دقیقه حرارت غیرمستقیم دادند و به محض آب شدن آن ها را با یک همزن دستی یا برقی به سرعت هم زدند و آرام آرام روغن بادام و سپس گلاب را اضافه کرده مخلوط کردند.

سپس از روی شعله برداشته و آن را که تبدیل به کرم خالص شده داخل قوطی در دار و مناسبی ریخته و روی قوطی را برچسب نوشته چسباندند. چون در این مرحله از مواد نگه دارنده استفاده نکردند در مکان سرد یخچال قرار دادند.

دانش آموزان در مرحله دوم اقدام کشت باکتری کردند بنابراین ابتدا به کمک سواب استریل از چرک گلوی فرد بیمار نمونه گیری کردند. باید توجه داشت در حین نمونه گیری سواب استریل تنها با نمونه استرپتوکوک چرک گلو تماس داشته و سواب به زبان و دندان برخورد نکند البته محیط اختصاصی برای استرپتوکوک ها بلاد آگار می باشد که دانش آموزان با توجه به شرایط ایجاد شده برروی محیط کشت، استرپتوکوک مورد نظر را شناسایی و برای تست آنتی بیوگرام از آن کشت خالص تهیه کردند.

بعد از برداشتن نمونه چرک گلو دانش آموزان از سطح پوست بعضی افراد هم نمونه گیری کردند تا نمونه مورد نظر (استرپتوکوک های بتا همولیتیک) را از روی سطح پوست افراد توسط همولیزکردن خون در محیط بلاد آگار شناسایی کنند. آن ها علاوه بر کشت استرپتوکوک مورد نظر نیاز به باکتری استافیلوکوکوس ارئوس یا طلایی داشتند که این باکتری بیماری زا را از یک محیط آزمایشگاهی تحقیقاتی تهیه کردند.

بعد از نمونه گیری از محیط اطراف و پوست و چرک گلو (برای تهیه و خالص سازی باکتری مورد نظر چون که انکوباتور در محیط مدرسه موجود نبود آن ها را به یک کارتون منتقل کرده و برای بررسی دمای مناسب یک دماسنج داخل آن قرار داده و یک ظرف آب برای تامین رطوبت محیط باکتری ها (درپوش ظرف دارای منفذی برای خروج آب بود) و کارتون را به اتاقی که در آن ترددی نبود و تقریبا دمای آن جا مناسب و در طول روز ثابت بود قرار دادند. منتظر رشد باکتری ها تا دو سه روز بعد ماندند.

در پایان به بررسی رشد باکتری ها و خالص سازی باکتری پرورش داده شده پرداختند.
 
 مواد لازم برای ساخت کرم: 16 گرم موم سفید، 32 گرم لانولین به صورت مایع، خالص و بدون آب، 96 گرم روغن بادام شیرین، 32 گرم گلاب
مواد لازم برای کشت باکتری: سرم فیزیولوژی، لوله آزمایش، سواب استریل، محیط کشت پلیتی بلاد آگار

مهارت های کسب شده
1. چگونگی تفکر طراحی
2. چگونی پژوهش و استخراج مطالب
3. آشنایی با استاندارهای طراحی و نحوه ارائه ایده در گام های اولیه و نهایی
4. آشنایی با روش های ایده یابی
5. آشنایی با نگارش مقاله
6. آشنایی با انواع باکتری ها و آنتی بیوتیک ها
7. مهارت کشت باکتری در محیط های کشت اختصاصی و عمومی
8. مهارت کشت آنتی بیوگرام در محیط مولرهینتون آگار
9. روش عصاره گیری صحیح از گیاهان و تهیه ماده موثره
10. ساخت انواع کرم آنتی باکتریال

بخش پروژه های دانش آموزی سایت تبیان
تهیه: مهدی رحمانی،تنظیم:نیلوفر یاقوتی